MỘT KỶ NIỆM BUỒN
Lm Piô Ngô Phúc Hậu
-----------
Một
linh mục cao niên được mời đi xức dầu bệnh nhân. Khi về, ngài lẳng lặng đi vào
phòng riêng, đóng cửa và gục đầu xuống trên bàn viết. Buồn quá ! Buồn tê tái !
Buồn đến chết được ! Cả đời mới có một lần buồn như thế.
Nhiều năm sau
cha già mới kể lại chuyện buồn hôm ấy.
Nguyễn – Trần
là hai dòng họ nổi tiếng của giáo xứ P.H : đông nhân danh nhất, giàu nhất, có
nhiều người làm công chức nhất, công chức bên đạo cũng như bên đời, có nhiều
người đi tu nhất, dâng cúng tiền bạc nhiều nhất cho nhà thờ và các cơ sở tôn
giáo.
Một lần kia có
cuộc tranh chấp về đất đai. Không bên nào chịu thua. Ban đầu thì cãi nhau to tiếng.
Sau đó là chửi nhau thô tục. Cuối cùng là đánh nhau dữ dội. Cả hai bên đều có
người u đầu, phù mỏ. Ông trưởng tộc họ Nguyễn bị trọng thương năm thở thoi
thóp, rên hư hư…
Cha xứ được mời
đi xức dầu bệnh nhân. Cha xứ và nạn nhân nhìn nhau bằng ánh mắt thương cảm. Trước
khi xá giải và xức dầu, cha xứ mở lời :
- Xin ông giục lòng ăn năn tội, xin Chúa tha thứ
mọi tội, nhất là tội đánh nhau. Vậy ông có sẵn sang tha thứ cho người đánh ông
không ?
- Thưa cha không. Đây là mối thù truyền kiếp
con không thể tha được.
Cha xứ moi
trong túi kẻ liệt ra một cây Thánh giá giơ cao lên và rỉ rả khuyên lơn.
- Ông xem Chúa bị đóng đinh đau đớn vô cùng,
oan khiên vô cùng. Vậy mà Chúa vẫn cứ một niềm : “Lạy Cha, xin Cha tha cho họ,
vì họ không biết việc họ làm”…
- Chúa khác, con khác. Chúa tha thứ kệ Chúa.
Còn con thì chết cũng không tha.
Khuyên nhủ
không được, nói ngọt không được, cha xứ đổi giọng, giọng cứng cỏi, giọng chua
chát :
- Nếu ông không tha thứ cho người ta, thì Chúa
cũng không tha thứ cho ông đâu. Ông phải xuống Hỏa Ngục đấy.
- Xuống Hỏa Ngục
thì xuống. Còn tha thứ thì không bao giờ.
Hù họa không
thành công, cha xứ chuyển sang chiến thuật năn nỉ :
- Xin ông nhìn xem Chúa bị đóng đinh và xin
Chúa ban cho ông ơn quảng đại, bao dung, tha thứ…
- Thôi, thôi, thôi…
Ông trưởng tộc
họ Nguyễn không thèm nhìn ảnh Chúa thọ nạn. Ông quay mặt nhìn vào bức tường.
Cha xứ thất vọng ôm mặt khóc thầm. Bỗng có tiếng gào lên : “Bố đi mất rồi…”.
Cha xứ lủi thủi
ra về. Không Bí tích Hòa Giải, không Bí tích Xức Dầu, không trao Mình Chúa. Sau
lưng cha xứ chỉ còn tiếng khóc hậm hực, tiếng khóc oán thù. Trập trùng. Trập
trùng.
Một kỷ niệm buồn
: buồn tê tái, buồn chưa từng có trong đời mục vụ của một linh mục cao niên.
Nghe cha già kể
chuyện. Mình thấy xót xa trong tim, mình thấy tê tái trên làn da. Buồn quá ! Buồn
vô cùng ! Buồn lâu lắm rồi mới hồi tỉnh để đặt vấn đề.
! Tại sao một Kitô hữu, một người đạo dòng, một
người đang đứng bên bờ vực thẳm của sự chết, mà lại chống đối luật bác ái của
Chúa một cách quyết liệt và cực đoan đến như thế ?
! Phải chăng "yêu kẻ thù và chúc lành cho
kẻ thù" là điều không thể thực hiện được đối với thân phận con người ?
! Phải chăng luật bác ái Kitô giáo thay vì nâng
con người lên hàng thần thánh, thì lại ném nó xuống làm thân phận con thú ?
Hình ảnh ông trưởng tộc họ Nguyễn
tắt thở ngay sau khi từ chối nhìn Đức Giêsu thứ tha làm lương tâm mình bứt rứt
khôn nguôi. Mình liên tưởng đến những kỷ niệm chồng chất trên đường truyền
giáo.
۩ Mình mở một
lớp Giáo lý dự tòng. Học viên ngồi đầy phòng lớp. Mình thấy phấn khởi quá chừng.
Hôm ấy mình nói về bác ái Kitô giáo. Mình nhắc lại nguyên văn giáo huấn của Đức
Giêsu : "Nếu không cầu nguyện và chúc lành cho kẻ thù, thì không xứng đáng
làm con của Đấng đã cho mặt trời mọc lên soi sáng cho cả người lành lẫn người dữ...".
Mình đang cao hứng khai triển bài Tin Mừng, thì bỗng cụt hứng.
Một người đàn bà đứng lên dõng dạc phát biểu
: "Đạo này khó quá à, tôi theo không được đâu. Tôi có một đứa con dâu, nó
hỗn lắm, tôi không thể tha thứ được. Tôi đã ghi băng đàng hoàng dặn con cháu
tôi không được coi nó như con cái trong gia đình". Vừa dứt lời, bà ngoe
ngoảy ra về và... không bao giờ trở lại lớp học nữa. Buồn ơi là buồn !
۩ Tình cờ
mình vớ được một bài tham luận của ông Nguyễn Khắc Viện. Mình vẫn coi ông Nguyễn
Khắc Viện là một nhà tư tưởng lớn của Đảng Cộng Sản Việt Nam. Vì thế mình hăm hở
đọc.
Ông Nguyễn Khắc Viện tỏ vẻ quý mến Đức Giêsu.
Nhưng ông lại bất bình với Đức Giêsu về một thứ bác ái mà ông cho là quá khích.
Đó là "ai vả ngươi bên phải, thì hãy đưa cả má bên trái cho nó vả nữa".
Ông Viện bảo rằng : cái gì cũng phải vừa vừa thôi. Ông giã từ cái bác ái
"quá khích" của Đức Giêsu, để theo đạo trung dung của Nho giáo. Tiếc
quá vì ông Viện chưa hiểu hết Lời và Tâm Ý của Đức Giêsu.
۩ Hôm ấy
mình đang rảo bước trên đường phố, thì bỗng phải dừng lại để chứng kiến một
chuyện buồn. Một thằng cu tí bên hàng xóm chạy về. Khóc hu hu. Khóc hậm hực. Mẹ
nó đằng đằng sát khí.
- Tại
sao mày khóc ?
- Thằng
Tèo nó đánh con.
- Nó
đánh mày thì mày đánh nó. Tại sao mày ngu mày khóc ?
Người đàn bà đằng đằng sát khí ấy là một Kitô
hữu trong họ đạo của mình. Bà dạy con mình trả thù, ngược lại với giáo huấn của
Đức Giêsu. Buồn ơi là buồn !
Chuyện buồn này gọi nhớ về một chuyện xa xưa.
۩ Thằng cu
tí đang chập chững tập đi. Nó vấp phải cái ghế, lăn đùng ra, khóc òa lên. Mẹ nó
lấy roi mây quất lên cái ghế vô tri, vừa quất vừa dạy đời : "cái ghế này
làm cho con tao ngã. Tao đánh mày. Tao đánh mày. Chừa nhá". Được mẹ trả
thù giùm, thằng cu tí thôi khóc, sung sướng quá chừng. Người mẹ cũng sung sướng,
vừa sung sướng vừa hãnh diện về tài dỗ trẻ em của mình. Bà không ngờ rằng chính
bà đang đào tạo đứa con để nó không thể tha thứ như Chúa muốn. Từ bà mẹ này
mình nhớ đến một bà mẹ khác.
۩ Bà đang bồng
con, thì ông nội đến chơi. Ông nội đón cháu từ tay bà mẹ. Ông cưng cháu, nựng
cháu. Nựng theo kiểu đấng nam nhi đội đá vá trời xanh. Ông hôn cháu như bão
táp. Ông chà cái cằm râu lởm chởm của mình lên mặt mũi nõn nà của thằng cháu mới
lên hai tuổi. Thằng cháu khóc òa lên. Ông nội cười khằng khặc. Bà mẹ lấy tay
đánh nhẹ lên vai ông nội, vừa đánh vừa la : "Mẹ đánh ông nội này !...Nín
đi con". Thằng bé được mẹ trả thù giùm, nín ngay. Bà mẹ cười hả hê.
Bà mẹ ấy ơi, bà đã vô tình gieo hạt giống hận
thù vào tâm não của em bé. Hạt giống ấy nảy nở và lớn lên bao trùm hết cuộc đời
của nó. Thế là nó không thể tha thứ theo yêu cầu của Đức Giêsu. Đáng tiếc vô
cùng !
Sau khi ôn lại những kỷ niệm buồn rải rắc đó
đây, mình ngẫm nghĩ và ngộ ra rằng "yêu kẻ thù, cầu nguyện cho kẻ thù,
chúc lành cho kẻ thù, để xứng đáng làm con của Cha trên trời" là một giáo
lý cao siêu nhưng không vượt tầm với của con người. Loài người có thực hiện được
giáo huấn ấy hay không là do những nguyên nhân rất cụ thể.
- Nếu
bà mẹ nào cũng lấy roi trừng phạt cái ghế vì nó làm cho con của bà vấp ngã ; nếu
bà mẹ nào cũng giả vờ đánh ông nội, để cho con mình nín khóc..., thì luật
"yêu kẻ thù" sẽ mãi mãi ở ngoài tầm với của loài người.
- Nếu
có những bà mẹ khuyến khích, năn nỉ con cái tha thứ và cầu nguyện cho những người
ghét mình, nói xấu mình... thì giáo huấn "yêu kẻ thù" bắt đầu thăng
hoa. Nếu tối nào cha mẹ cũng dạy con xin lỗi nhau trước khi đi ngủ, thì giáo huấn
"yêu kẻ thù" đang là hiện thực.
-
Thánh Phaolô yêu cầu tín hữu : "Giận ai thì giận nhưng khi mặt trời
lặn xuống, thì hãy quên hết đi". Đó là tập luyện tha thứ, y như võ sĩ : tập
luyện cơ bắp. Thời gian yêu kẻ thù như một tập quán sẽ chẳng còn xa bao nhiêu nữa.
- Trong thực tế, đã có biết bao nhiêu người sẵn
sàng yêu kẻ thù, thứ tha cho người làm khổ mình một cách bất công. Cụ thể là
Thánh Stêphanô. Kẻ thù ném đá vào ngài như mưa. Vậy mà ngài vẫn một niềm tha thứ,
yêu thương như Đức Giêsu trên khổ giá : "Lạy Chúa, xin Chúa tha cho họ".
Tuyệt vời ! Trên tuyệt vời !
"Yêu kẻ thù" là đỉnh điểm chót vót
của bác ái Kitô giáo. Khó lắm, nhưng không khó quá. Để vươn tới đỉnh điểm ấy,
thì giáo dục và luyện tập là phương tiện cần thiết. Nhưng có bao nhiêu người
đang tập luyện yêu thương và tha thứ ?●